De otter is terug, dat is goed nieuws! Met het Interreg-project “Otter over de grens” willen 16 organisaties uit de grensregio Vlaanderen – Nederland samen werken aan rivieren met natuurlijke oevers, meer vis en veilige oversteekplaatsen voor de otter. Ook natuurvereniging Limburgs Landschap vzw is trotse partner!
De otter is terug!
Midden vorige eeuw verdween de otter uit ons landschap door het droogleggen van moerassen, het kanaliseren van rivieren, bestrijding en watervervuiling. Maar nu is hij bezig aan een voorzichtige terugkeer in West-Europa dankzij de bescherming van de soort en een verbetering van de waterkwaliteit.
Toch zijn er nog heel wat uitdagingen, zoals vervuiling en verkeersdrukte. Een otter heeft een groot territorium nodig dat bestaat uit schone rivieren, waterpartijen en moerassen met voldoende vis en rustige oevers met veel begroeiing om zich overdag in schuil te houden. Als toppredator bovenaan de voedselketen stapelt de otter helaas vervuiling met chemische stoffen in zich op met negatieve gevolgen voor zijn voortplanting. Het grootste gevaar schuilt echter in ons dicht wegennet. Otters leggen grote afstanden af over land en kruisen onvermijdelijk wegen. Het verkeer is dan ook de grootste doodsoorzaak in Nederland, waar jaarlijks een kwart van de populatie doodgereden wordt.
Samen aan de slag
Natuurvereniging Limburgs Landschap vzw zal vooral inzetten op het herstellen van otterhabitat in haar grootste natuurgebied Stamprooierbroek (Kinrooi, Bree). Ze gaan er grachten dempen en herprofileren. Zo zullen valleibossen vernatten en aantrekkelijk worden voor de otter om zich te vestigen. Maar om van de terugkeer van de otter een succes te maken, is samenwerking tussen verschillende partners cruciaal. Daarom werken 16 organisaties uit de grensregio Vlaanderen – Nederland samen in het Interreg-project ‘Otter over de grens’.
“We gaan samen het leefgebied van de otter versterken langs de Mark, in de Scheldevallei en Kempenbroek. We zorgen ervoor dat de otter veilig door het landschap kan migreren door kruisingen van wegen met waterlopen aan te passen, o.a. langs de Antitankgracht en in de Schelde- en Maasvallei. Met deze acties realiseren we extra leefgebied, en verbinden we de kerngebieden in Nederland en Vlaanderen zodat er uitwisseling is tussen de verschillende populaties om inteelt te voorkomen.” zegt Hans De Schryver, projectverantwoordelijke van Interreg “Otter over de grens”.
De kans dat je een otter te zien krijgt, is bijzonder klein. De soort is schuw en komt altijd in lage aantallen voor. Om meer te weten over de verspreiding, zetten we de wetenschap in. We nemen waterstalen en in het labo gaan we op zoek naar genetisch materiaal van de otter. Deze techniek heet e-DNA (environmental DNA). Hiermee brengen we ook het visbestand in kaart en bepalen we of er voldoende – gezonde – vis aanwezig is. Tot slot onderzoeken we of de otter invasieve probleemsoorten, zoals bepaalde uitheemse rivierkreeften, kan helpen onderdrukken.
Dat de otter terugkeert is geweldig nieuws, maar het is voor velen ook een ‘nieuwe’ soort. Met kennisdeling en sensibilisatie van weg- en waterloopbeheerders, natuurbeheerders, hengelaars, beleidmakers en het grote publiek zorgen we dat de otter een plekje krijgt in ieders hart.
Scholen kunnen de Europese otter helpen
Iedereen kan de otter helpen door zwerfvuil te rapen. Heel wat zwerfvuil belandt uiteindelijk in onze rivieren en finaal in de maag van de otter. Daarom organiseren we speciaal voor lagere scholen een wedstrijd. Alle klassen van het derde tot het zesde leerjaar uit heel Vlaanderen kunnen deelnemen aan de wedstrijd. Inschrijven kan vanaf 29 mei. De scholenwedstrijd gaat door van 1 oktober tot 1 december 2024. De deelnemende klassen engageren zich om een zwerfvuilactie uit te voeren. Ze kiezen zelf een actie in de buurt van de school of sluiten aan bij een begeleide actie aan de oevers van enkele waterlopen. Zo maken ze kans op een concert van Radio Oorwoud.
Meer informatie:
- Het project ‘Otter over de grens’ wordt gefinancierd door Interreg Vlaanderen – Nederland van de EU.
- Kostprijs: 3.022.958,05 euro, waarvan 1.499.979,02 euro bijgedragen wordt door Interreg
- Looptijd: 1 april 2024 tem 31 maart 2027
- Partners: Agentschap voor Natuur en Bos, Durme vzw, gemeente Breda, Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Limburgs Landschap vzw, Provincie Antwerpen, Provincie Oost-Vlaanderen, Regionaal Landschap De Voorkempen, Regionaal Landschap Kempen en Maasland, Regionaal Landschap Rivierenland, Regionaal Landschap Schelde-Durme, Stichting ARK, Vlaamse Milieumaatschappij, Waterschap Brabantse Delta, WWF België en Zoogdiervereniging Nederland
- Info over het project: https://interregvlaned.eu/otter-over-de-grens
- Info over de scholenwedstrijd: https://wwf.be/nl/scholen/help-de-otter-win-een-radio-oorwoud-concert-op-jouw-school
- Info over otter: www.samenlevenmetwildedieren.be en https://wwf.be/nl/bedreigde-dieren/bescherm-de-europese-otter