Foto: David Hendrikx
Na nieuwjaar barst het debat rond vuurwerk telkens weer in alle hevigheid los. Het is en blijft een sterk verstorende factor voor de natuur. Alle bewijzen liggen op tafel om dit aan te tonen. Maar als beheerder van bijna 3.000 ha natuurgebieden in Limburg willen wij een andere verstoring onder de schijnwerpers brengen: drones. Een verstoring die zich jammer genoeg niet beperkt tot een dag per jaar.
Je ziet of hoort ze steeds vaker voorbij ‘brommen’: drones die beelden maken van het landschap. Prachtige beelden trouwens, met een totaal ander standpunt dan we gewoon zijn van op foto’s of videobeelden. Maar kan dit zomaar? Hoe zit dat nu eigenlijk?
Algemene wetgeving
Op de website van de Federale overheid (https://mobilit.belgium.be/nl/luchtvaart/drones ) vinden we een heleboel info. Sinds 31/12/2020 valt het vliegen met drones onder de Europese regelgeving. We gaan hier het hele verhaal niet uit de doeken doen. Dit zou ons te ver leiden. Je kan op de vermelde website trouwens alles hierover in detail bekijken.
Wel zien wij een paar belangrijke regels die we toch even willen vermelden. We beperken ons tot de ‘open’ categorie. Dit zijn de amateurs of – zoals ze zeggen – de gewone man op de straat die als hobby met een drone aan de slag gaat.
Daar lezen we dat je minimaal 14 jaar moet zijn om met een drone op pad te mogen (voor de subcategorie A2 is dat 16 jaar). Er worden voor deze personen online theoretische opleidingen en tests ter beschikking gesteld. Ook dient die persoon een gepaste verzekering af te sluiten. Zij verwijzen naar een polis burgerlijke aansprakelijkheid tot 20kg die EU-comform is. Dus met je gewone ‘familiale’ ga je er niet komen, vrees ik.
Daarnaast is een registratie verplicht voor alle niet-speelgoeddrones met een camera of sensoren. Als we zien met welk materiaal de meeste mensen aan de slag gaan, denk ik dat dit bijna altijd het geval is. Vanaf een gewicht van meer dan 250 gram geldt sowieso een registratieplicht. En daar zit je al snel over.
Daarna wordt sterk aangeraden om een opleiding te volgen, zowel theoretisch als praktisch. Voor de meeste categorieën is de theoretische opleiding verplicht. In sommige gevallen dient er ook nog een praktische opleiding gevolgd te worden.
Daar gaan we dan
Verzekering in orde en alle verplichtingen om met jouw toestel te vliegen voldaan? Dan kan je met een gerust gemoed je drone de lucht in sturen. Neen dus!
Niet elke regio in ons landje mag overvlogen worden met een drone. Waar je wel en niet mag rondvliegen kan je zien op de website https://map.droneguide.be/pages/nederlands
Als leek in het hele drone-gedoe was het voor mij een totaal onduidelijke kaart. De zones die zijn ingekleurd op de kaart worden op de website nergens verduidelijkt. Ook een – misschien te korte – zoektocht op de andere vermelde websites, leverde geen nuttige info op. Maar ik veronderstel dat elke fanatieke en serieuze drone-fanaat perfect weet waar hij, op basis van deze kaarten, wel en niet mag vliegen.
Daarnaast zagen wij volgende aanbevelingen in de categorie ‘Open’:
“Hou je drone steeds binnen het zicht, blijf uit de buurt van personen die niet bij de vlucht betrokken zijn, vlieg niet boven of in de nabijheid van luchthavens, gevangenissen, waterwegen en wegen, vlieg niet hoger dan 120m, vlieg niet boven bijeenkomsten van personen, personen zelf of woningen, drop geen voorwerpen vanuit je drone.”
Lijkt allemaal vanzelfsprekend, maar toch kan ik je verzekeren dat wij al meldingen hebben gekregen, of met onze eigen ogen hebben gezien dat deze regels niet altijd gerespecteerd worden.
Natuurgebieden? Blijkbaar geen probleem. Of toch wel?
Als we weten wat we ondertussen op internet hebben gevonden, dan lijkt vliegen over natuurgebieden geen probleem. Als je je maar aan de regels houdt die de overheid op haar website heeft staan. Weer fout!
Want in de natuurgebieden bepaalt een andere instantie, namelijk het Agentschap voor Natuur en Bos, de regels. Die regels zijn heel duidelijk. In hun teksten over wetgeving rond erkende natuurreservaten lezen we: “de bescherming van milieugevoelige natuurgebieden tegen de impact van het laagvliegende luchtverkeer vraagt zeker de nodige aandacht. Actueel genieten deze gebieden echter al een specifieke bescherming op grond van art. 35 §2.12° van het Natuurdecreet van 21 oktober 1997 dat stelt dat binnen de erkende natuurreservaten het verboden is om het terrein op geringe hoogte te overvliegen of er te landen met vliegtuigen, helikopters, luchtballons en andere luchtvaartuigen van om het even welke aard”.
Een hele boterham om te zeggen dat het vliegen in en over natuurgebied niet kan en mag. Dus iedereen die dit toch doet, is volgens deze regelgeving altijd in overtreding.
Waarom mag dit niet?
Wij als natuurbeheerders en -beschermers weten natuurlijk waarom dit niet aan de orde is. Maar omdat wij in dit verhaal wel eens kunnen bestempeld worden als niet objectief, gaan we eens piepen in een document naar aanleiding van een schriftelijke vraag van Mieke Schauvliege op 24 augustus 2020 in het Vlaamse Parlement.
Kort samengevat was de vraag aan de bevoegde minister, Zuhal Demir, of er zicht is op het effect van drones op de biodiversiteit. De vragen in verband met de uitvoering van bepaalde verordeningen laten we even voor wat ze zijn.
De minister liet weten dat er nog niet zo heel veel onderzoek in Vlaanderen werd uitgevoerd. Maar dat er toch een aantal belangrijke studies waren uit het buitenland waaruit blijkt dat drones wel degelijk een verstoring kunnen zijn voor de natuur. Vooral de recreatieve drone-piloot – onze ‘open categorie’ dus – is hierbij betrokken omdat hij vaak op lagere hoogte vliegt en dit met onregelmatige en niet voorbereide vluchten, zonder een echte planning. Het effect was het grootst op vogels en grote zoogdieren. Herhaaldelijke verstoring kan zelfs leiden tot het ongeschikt worden van gebieden voor bepaalde soorten. Het juiste effect werd nog niet echt gemeten. Maar uit het voorzorgsprincipe wordt het overvliegen van natuurgebieden toch sterk afgeraden door de onderzoekers.
Wat zeggen wij?
Voor Limburgs Landschap vzw, als beheerder van heel wat natuurgebieden in onze provincie, is het zo klaar als een klontje. Drones horen niet thuis in of boven natuurgebieden.
Daarom dat er in onze nieuwe beheerplannen dan ook standaard wordt opgenomen dat dit verboden is. Tenzij de uitzonderingen. We denken dan aan drone-vluchten, uitgevoerd door professionelen met een wetenschappelijk doel. Soms ook opdrachten aan natuurfotografen die wij kennen, dan weten wij dat ze hun opdracht met de nodige zorg en respect voor de natuur uitvoeren op momenten dat het kan.
Sowieso steeds met medeweten en toestemming vanuit onze organisatie.
Aan alle andere drone-piloten die overwegen om beelden te gaan maken van de mooie natuurgebieden, hebben we één boodschap. Hoe verleidelijk ook, niet doen! Je bent volledig in overtreding en bij een vaststelling door onze veldwachters of andere bevoegde instanties, kan dit je een fikse boete opleveren. Trouwens, als natuurliefhebber, wat de meeste natuurfotografen toch zijn, wil je de natuur toch niet verstoren. Daar heb je toch geen regeltjes voor nodig.
Lees ook het artikel op basis van deze perstekst van Het Belang van Limburg