fbpx

Zwarte Berg

Eind 2016 kocht natuurvereniging Limburgs Landschap vzw de mijnterril “Zwarte Berg” op de grens tussen Oudsbergen en Houthalen-Helchteren. Het gebied is in totaal 70 ha groot. Het eerste aangekochte deel heeft een oppervlakte van 54 ha en herbergt een schat aan unieke plant- en diersoorten.
Natuur in ontwikkeling
De terril heeft met de bestemming ‘parkgebied’ een groene invulling gekregen op het gewestplan. Limburgs Landschap vzw wil in de toekomst inzetten op de ontwikkeling en de uitbreiding van de unieke fauna en de flora van het gebied. Hierdoor beschermt Limburgs Landschap vzw de inheemse natuur voor de toekomst. Zwarte Berg werd in 2018 erkend tot natuurreservaat.
Unieke ondergrond
De mijnterril bestaat uit een mengeling van schiefergesteente, kalkrijke rotsblokken, steenkoolafval, lichte klei- en zandleemdeeltjes. Dit maakt de mijnterril niet al te stabiel, waardoor delen regelmatig verzakken of verschuiven. Ook wind- en watererosie hebben grote invloed op de terril.
Samen met het voorkomen van verschillende successiestadia leidt dit tot een grote variatie, van naakte bodem over een pioniersvegetatie van (korst)mossen en hogere planten, soortenarm en -rijk grasland, houtige opslag, tot bos van berken en zelfs zomereiken. Samen met een ruime range aan streekeigen soorten komen op de Zwarte Berg ook veel adventieven en voor de streek bijzondere soorten voor. De aanwezigheid hiervan hangt rechtstreeks samen met de ‘abnormale’ milieuomstandigheden, zoals brakke kwel en kalkrijke ondergrond, …
Micro-klimaat
De zuidkant van de terril en de zuidhellingen kennen een zeer warm micro-klimaat. Deze zones worden in de toekomst verder geoptimaliseerd zodat het leefgebied van de aanwezige soorten vergroot. Zo kunnen de aanwezige populaties nog uitbreiden. Met een hoogte van ongeveer 160 meter boven de zeespiegel behalen ‘de nabije steenbergen’ van Waterschei en Zwartberg de titel van ‘hoogste terrils van de Limburgse Kempen’. Ze zijn de stille getuigen van het vroegere mijnverleden. De mijn in Zwartberg sloot in 1966, met als gevolg dat deze terril de langste spontane natuurontwikkeling heeft gekend. Terrils vormen hier bakens in het landschap.
Natuurbeheer
Delen van het gebied waren vroeger in gebruik als grasland. Deze graslanden zullen verder ontwikkeld worden tot schrale open vegetaties met bijzondere soorten zoals boomleeuwerik, nachtzwaluw, rugstreeppad, kommavlinder en heivlinder. Andere zones zijn reeds spontaan verbost met onder andere berken en wintereiken. Hier kan de natuur spontaan zijn gang gaan… Tussen het aanliggende Luciebos en de terril is de aanleg van een nieuw bos voorzien met een oppervlakte van ongeveer 8 ha.
Omdat het gebied jaren ontoegankelijk was, is er niet goed bekend welke planten- en diersoorten er allemaal voorkomen. Mogelijk komen in de brakke milieus soorten voor zoals onder andere kweldergras en zilte schijnspurrie of planten gebonden aan kalkrijke gronden zoals: driedistel, kleine pimpernel, blaassilene, ruige anjer of geelhartje. Na inventarisatie kan Limburgs Landschap ook de nodige maatregelen nemen om deze soorten te beschermen.
Toegankelijkheid
De omgeving van de terril was altijd ontoegankelijk voor het publiek, aangezien het om een privé-domein ging. Limburgs Landschap vzw zal nagaan of het gebied toch op bepaalde plaatsen opengesteld kan worden voor het publiek. De veiligheid van de bezoekers primeert echter…
Op dit moment is het gebied enkel toegankelijk met een gids tijdens geleide wandelingen. Deze kan je terugvinden in onze activiteitenkalender.
Conservator

Jan Verstraeten

jan.verstraeten@skynet.be

Heb je nog vragen over dit gebied?

Wandelingen in dit gebied

Dit gebied is op dit moment niet vrij toegankelijk. Enkele keren per jaar kan je dit gebied wel bezoeken onderleiding van aan gids. Al onze activiteiten vind je hier.

Heb je nog vragen over dit gebied?

Share This